شوک فرهنگی (culture shock) پدیدهای است که تقریبا تمامی افرادی که یک کشور دیگر به جز کشور مادری خود را برای زندگی انتخاب میکنند در بدو ورود با آن مواجه میشوند و تا مدتی با آن درگیر هستند.
در این مقاله در نظر دارم در مورد مهمترین اختلافهای فرهنگی بین دو کشور ایران و آلمان با شما صحبت کنم.
اولین و مهمترین اختلاف فرهنگی: تفاوت مذهبی
اولین و مهمترین اختلاف فرهنگی مربوط به فرهنگ مذهبی دو کشور میشود یا بهتر بگویم ناشی از تاثیراتی است که مذهب قالب دو کشور روی فرهنگ روزمره مردم گذاشتهاست؛ اختلاف بین فرهنگ اسلامی و مسیحی.
درست است که آلمان یک کشور مسیحی نیست ولی فرهنگ آن تحت تاثیر سنت و دین مسیحیت قرار گرفتهاست.
با اینکه دینهایی مثل اسلام و یهود هم در فرهنگ آلمان بیتاثیر نیستند ولی عمده تاثیرات ناشی از دین مسیحیت است.
جالب است بدانید امروزه مردم آلمان خود را مسیحی نمیدانند ولی روزمره آنها متاثر از این دین است.
اختلاف جنسیتی: برابری بین زن و مرد
برابری بین زن و مرد، مورد دیگریست که به عنوان اختلاف فرهنگی بین ایران و آلمان مطرح میشود. برای مثال مردسالاری و محدود کردن زنان در ایران رواج دارد که در آلمان وجود ندارد.
تفاوت در ساختار خانواده
ساختار خانواده به شکل سنتی در آلمان جایگاهی ندارد. درست است که در فرهنگ مدرن ایران جایگاه خانواده آن هم به صورت سنتی دچار تغییراتی شده ولی در آلمان تشکیل خانواده رویای هر کسی نیست و هدف از زندگی محسوب نمیشود.
در نتیجه رفتارها و فرهنگ درون خانواده هم در آلمان متفاوت است. برای مثال در آلمان بسیار مرسوم است که به پدر و مادر لفظ «شما» اطلاق نشود یا پدر و مادر را با نام کوچک آنها صدا کنند.
احترام به صرف بزرگتر بودن در آلمان وجود ندارد. روابط بیشتر صمیمانه است تا بر پایه احترام؛ اینکه اعضای خانواده قدر یکدیگر را بدانند تا اینکه تحت سلطه بزرگتر خانواده، پدر یا پدربزرگ باشند.
روابط اجتماعی؛ یک اختلاف اساسی
یکی دیگر از اختلافات اساسی فرهنگی بین این دو کشور در روابط اجتماعی است.
در ایران احترام و تعارفات جایگاه ویژهای دارند در صورتی که در آلمان اصطلاحاتی حتی نزدیک به آنها هم وجود ندارد.
مسالهای که در مورد احترام در خانوادههای آلمانی مطرح شد در اجتماع نیز صدق میکند.
مردم آلمان قدرت و احترام اجتماعی برای یک قشر خاص مانند سیاستمداران و پزشکان که در ایران مرسوم است، را نمیپذیرند.
سیاستمداران در آلمان مردمی هستند یا کادر درمان رفتار متفاوت و صمیمانهای با بیماران خود دارند.
تفاوتی خوشمزه؛ فرهنگ متفاوت غذایی
اختلاف بعدی مربوط به خورد و خوراک میشود. ایرانیها بیشتر از ترکیب پلو و خورش استفاده میکنند و علاقه به ادویه زیاد دارند در صورتی که در آلمان اینطور نیست و غذاها معمولیتر هستند.
ترکیب گوشت، سیب زمینی، نان و پنیر یک ترکیب پرطرفدار و رایج در عادات غذایی مردم آلمان است.
برای مثال سوسیس آلمان بسیار معروف است و نان آلمانی طرفداران ویژه خود را دارد.
جالب است بدانید مردم سایر کشورها و حتی خود آلمانها به شوخی خودشان را «سیب زمینی» میخوانند چون فرهنگ سیب زمینی خوری در آلمان بسیار رایج است به طوری که تقریبا در تمام غذاهای آلمانی، سیب زمینی جایگاه خاصی دارد.
احترام به زمان؛ اختلاف فرهنگی دیگر دو کشور ایران و آلمان
آلمانیها در مورد زمان صادق هستند و به وقت خود و دیگران احترام میگذارند در حالی که در زمینه زمان در فرهنگ ایران زیاد سختگیری وجود ندارد.
حتی خوشآمدگویی و احوالپرسی هم متفاوت است
در زمینه معاشرت، سلام و احوالپرسی و خوشآمدگویی هم در فرهنگ دو کشور ایران و آلمان، اختلافاتی وجود دارد.
در آلمان در هنگام سلام و احوالپرسی، در چشمان هم نگاه میکنند، دست میدهند و تمام. مسالهای مثل روبوسی مرسوم نیست؛ بین آقایان که اصلا این موضوع وجود ندارد، بین خانمها بیشتر، بین خانمها و آقایان هم هست ولی روبوسی بین آقایان در آلمان تابو است و کاری ناپسند به حساب میآید با این حال بعضا این تابو شکسته میشود.
شوخیها و الفاظی که در ایران بین دوستان رواج دارد در آلمان وجود ندارد در کل میتوان گفت مردم آلمان دقیق هستند در حالی که ایرانیها به سخنوری و بازی با کلمات علاقه دارند و معروف هستند.
دو صورت متفاوت از بروکراسی
از دیگر اختلافات میتوان به وجود بروکراسی و کاربرد آن اشاره کرد. در آلمان، بروکراسی وجود دارد و به مردم احساس امنیت میدهد در حالی که در ایران بروکراسی کمتر است و به عنوان عاملی برای فساد اقتصادی شناخته میشود.
مواردی که در این مقاله مطرح شد میتواند به شما کمک کند تا حدودی تفاوت فرهنگی بین دو کشور ایران و آلمان را درک کنید ولی از قدیم گفتند: شنیدن کی بود مانند دیدن؟! اگر سوالی داشتید با ما مطرح کنید در اولین فرصت پاسخگوی شما خواهیم بود.